Ja, het komt voor. Overal. Kinderen die geen cadeau krijgen van Sinterklaas, terwijl hun vriendjes en vriendinnetjes in de klas de mooiste dingen showen die Sint en zijn Pieten afgelopen nacht door de schoorsteen hebben geschoven. Als kind begrijp je niet waarom jij geen cadeautje hebt gekregen. Je bent toch lief geweest? Je hebt toch je best gedaan?

door Rachel van Westen

Ook voor ouders is het intens verdrietig als ze geen sinterklaascadeautje kunnen kopen voor hun kind. Simpelweg omdat er geen geld voor is. Maar er gloort hoop aan de horizon, want je kunt deze kinderen aanmelden bij de Sinterklaasbank. Wat dat is? Om dat goed uit te leggen gaan we ruim tien jaar terug in de tijd.

Gesloten deuren

Het begon allemaal bij Elisa Nuij. In haar functie als politierechercheur komt ze achter voordeuren die voor anderen gesloten blijven. Die ene keer, jaren geleden, toen ze een kale woning binnenstapte, werd ze nog meer geraakt dan anders.

Kindertekening

“Gas en licht waren afgesloten en in de keuken zag ik een oranje gasstelletje wat je normaal gesproken alleen op de camping gebruikt”, vertelt Elisa. “Op de vloer lagen matrassen. Hier en daar zag ik wat verdwaald oud speelgoed. Aan een van de kale muren hing een tekening van Sint en zijn Pieten op de pakjesboot. De fleurige sinterklaastekening in contrast met de kille woning greep me enorm aan. Toen ik ‘s avonds mijn dochter in bed legde en het dekbed over haar heen trok, bleef dat gevoel hangen. De volgende morgen rende mijn dochter naar beneden met rooie wangetjes van opwinding om te kijken wat er in haar schoen zat. Op dat moment dacht ik: ‘Ik kan dit allemaal voor mijn dochter doen, maar hoe doen die ouders dat waar ik gisteren was? Ook hun kindje hoort op school en in de media dat je je schoentje mag zetten en dat Sint pakhuizen vol cadeautjes heeft. Hoe gaan zij uitleggen dat hun kind geen cadeau krijgt?”

Kinderen helpen

Deze gedachte bleef door Elisa’s hoofd malen en zo kwam ze op het idee om deze kinderen aan een cadeau te helpen.
“Ik ben goed in het bedenken van plannen”, vertelt Elisa. “Tegelijkertijd zoek ik graag de samenwerking met anderen. Daarom legde ik het idee voor aan een collega. Diezelfde middag zaten we al bij de notaris om een stichting op te zetten. Door persoonlijke omstandigheden moest mijn collega helaas afhaken en kwam het allemaal niet van de grond. Tot ik Silvia van Neerbos sprak. Ik vertelde haar dat we deze stichting hadden opgericht, maar dat ik het idee uiteindelijk niet van de grond kreeg. Waarop Silvia antwoordde: ‘Ik ga helpen.’ Nou, als zij zoiets zegt, dan doet ze het. Sil en ik zijn totaal anders, zij is ondernemer en ik ben ambtenaar, maar die combinatie bleek goud.”

Van vijftig naar vijfduizend kinderen

Om hun stichting van de grond te krijgen, klopten Elisa en Silvia aan bij de Voedselbank. “Daar waren vijftig kinderen aangemeld en voor hen zouden wij een cadeau regelen. Een gloednieuw cadeau, dat ze zelf kunnen uitzoeken uit een speelgoedboekje. Het geld moesten we zelf versieren, desnoods zouden we het privé betalen. We hebben hele nachten bij een toilet gestaan met een schoteltje en heel veel chloor. Sil zat vierentwintig uur op een schommel voor 450 euro. Dat soort werk. Van vijftig kinderen in het eerste jaar, gingen we naar honderdtwintig in het tweede, en sindsdien zijn we elk jaar gegroeid. Afgelopen jaar heeft de Sinterklaasbank vijfduizend kinderen een cadeau van Sint kunnen geven.”

“Onze ICT Piet – politie collega Henrique van Huisstede – heeft in zijn vrije tijd een compleet geautomatiseerd systeem ontwikkeld. Als je zo groot wordt en met alleen maar vrijwilligers werkt, moet je wel efficiënt werken. Wij zoeken contact met intermediairs: Mensen die beroepsmatig contact hebben met deze gezinnen, zoals bewindvoerders, maatschappelijk werkers, schuldhulpverleners, docenten maar ook met huisartsen en gemeenten. Deze intermediairs hebben contact met de gezinnen en weten dus of er sprake is van verborgen armoede en kunnen kinderen aanmelden. Na goedkeuring door ons ontvangt het gezin voor het aangemelde kind een code waarmee zij via de website van Top1Toys een cadeau – tot een waarde van 25 euro – kunnen bestellen. Het cadeau wordt door Top1Toys keurig thuisbezorgd. We zijn heel blij dat Top1Toys heeft aangeboden om met ons samen te werken, want zonder logistieke partner zou er geen Sinterklaasbank zijn. In heel het proces wordt de privacy van het gezin en het kind gewaarborgd. Wij willen de gezinnen met verborgen armoede bereiken, die gezinnen wil je niet afstoten of verder belasten.”

De wereld op zijn kop

“Veel gezinnen die leven in armoede zijn bekend bij instanties en daardoor richten charitatieve instellingen en stichtingen zich veelal op dezelfde gezinnen. Maar hoe vind je nu juist die stille armoede? Het zijn echt niet alléén de bijstandsgezinnen die in armoede leven. Armoede heeft niet altijd een gezicht. In veel gevallen werken de ouders en staat er een auto voor de deur, maar heerst er toch enorme armoede in een gezin. Zonder dat dit zichtbaar is voor de buitenwereld. Dan denk ik gelijk aan dat ene gezin met vier kinderen. De vader was alleenverdiener en werkzaam als monteur. Omdat hij zijn gezin wat extra’s wilde geven werkte hij zoveel mogelijk over, met als resultaat dat het gezin net buiten alle toeslagen viel. Het gezin hield netto vier euro meer over dan een bijstandsgezin met twee kinderen. Ten einde raad besloot hij daarom een beroep te doen op de bestaande regelingen om zijn kinderen op die manier iets extra’s te kunnen geven. Helaas kon hij daar niets krijgen. Er wordt namelijk gekeken naar het bruto-inkomen en niet naar het netto besteedbaar inkomen. Zij konden niet anders dan hem te adviseren niet meer over te werken en daarna een nieuwe aanvraag te doen. Gelukkig kende die instantie de Sinterklaasbank en kon ze hem in ieder geval een zorgeloze Sinterklaasavond bieden.”

Veel meer dan een cadeau

“Deze vader heeft ons laten weten dat een sinterklaascadeau veel meer is dan alleen een cadeau.
‘U heeft ervoor gezorgd dat er een zware last van mijn schouders is gevallen. Door uw toedoen kon mijn zoon op school vertellen dat hij ook een Sinterklaascadeau heeft gekregen en zich kan identificeren met de groep, zonder buitengesloten te worden’, vertelde hij later.
Deze vader is iemand als jij en ik, hoor. Het kan iedereen overkomen.”

Blijven zoeken

Dat er veel tijd in gaat zitten, maakt het team van de Sinterklaasbank niet uit. Het komt vanuit het hart. Ze doen er alles aan om de veelal verborgen doelgroep te vinden.
“Dat vind ik echt heel belangrijk”, vervolgt Elisa. “Veel stichtingen vissen in dezelfde vijver en storten zich op dezelfde doelgroep. Dat besef kwam vooral door een bedankje waar we heel blij van werden, maar vervolgens zagen wij via een linkje onderaan het bericht dat het gezin van nog zo’n vier andere instanties Sinterklaascadeaus had gekregen. En dat terwijl andere kinderen niets krijgen omdat ze moeilijker te vinden zijn. Naar hen zijn we dus heel erg op zoek.

Dat geven wij ook mee aan de intermediairs: ga praten met je cliënten, bespreek de mogelijkheid van de Sinterklaasbank, maar als die mensen al voorzien worden, stap dan door naar de volgende. Wij zien dat ook als verplichting naar onze donateurs. Zij geloven in ons doel, dan moeten wij er ook echt alles aan doen dat hun geld terechtkomt bij de kinderen die buiten de pakjesboot vallen!”

Meer weten over Elisa’s initiatief? Kijk op www.sinterklaasbank.nl