De Nieuwe Toekomst. Zo heet het project waarmee SMWO samen met vrijwillige coaches vrouwen begeleidt die na een periode van huiselijk geweld willen werken aan een nieuwe toekomst. De eerste groep ging in april van dit jaar van start en de tweede groep begint in januari.

door Rachel van Westen

Bij de term ‘huiselijk geweld’ denken we al snel aan fysieke mishandeling door ouders of een partner. Maar huiselijk geweld is veel meer dan slaan en schoppen. Ook psychische mishandeling, verwaarlozing of seksuele mishandeling vallen onder de noemer huiselijk geweld. Elke vorm van huiselijk geweld heeft een enorme impact op jouw gevoel van eigenwaarde, jouw ontwikkeling en vaak ook op je financiële zelfstandigheid.

Eerste stap

Herken jij jezelf hierin? Neem vandaag de eerste stap en meld je aan voor het project De Nieuwe Toekomst. Om je een beeld te geven van het project, vertelt één van de deelneemsters hoe zij het ervaren heeft. Ze blikt terug op de situatie waarin ze zich bevond, legt uit wat haar motiveerde om mee te doen en ze vertelt vol trots waar ze nu staat.

Geweld

“Ik had in mijn relatie te maken met moreel geweld. De laatste maand, ik was toen hoogzwanger, kreeg ik ook te maken met fysiek geweld. Duwen, trekken, slaan, spugen of ik werd opgesloten in een kamer. Toen ik mijn pasgeboren kindje zat te voeden, sloeg mijn ex op mijn hoofd. Heel hard en meerdere keren achter elkaar. Diezelfde nacht ben ik, samen met mijn kindje, het huis uit gevlucht. Mijn kaak stond scheef en ik heb dagen niet kunnen eten.”
Deze jonge vrouw, die voor de veiligheid van haarzelf en haar kindje graag anoniem wil blijven, kwam terecht in de crisisopvang. Na verloop van tijd kreeg ze een sociale huurwoning toegewezen en durfde ze weer voorzichtig toekomstplannen te maken.

“In die periode kreeg ik een flyer over dit project. Er zaten twee kanten aan. Aan de ene kant wilde ik graag weer iets gaan doen met mijn leven, dus dit was het perfecte aangrijpingspunt om verder te gaan. Maar ik twijfelde ook. Dit is bedoeld voor vrouwen die vergelijkbare dingen mee hebben gemaakt en ik wilde niet weer in die sfeer terechtkomen. Maar na het kennismakingsgesprek was ik overtuigd. Dit voelde heel goed.”

Moodboard

“We hadden tien weken achter elkaar, wekelijks een training. Tijdens de eerste training mocht ik een moodboard maken waarin ik liet zien wie ik ben en wat ik wil bereiken. Ik wist al wel dat ik met kinderen wilde gaan werken, maar nog niet precies op welke manier en hoe ik dat kon gaan realiseren. Tijdens het traject zijn we gaan onderzoeken hoe we dat konden waarmaken. Dat varieerde van heel praktische tips over het maken van een CV tot fijne gesprekken met mijn coach.”

Over een jaar heb ik mijn diploma

“Mij heeft het echt heel veel goeds gebracht. Inmiddels loop ik stage in een kinderdagverblijf en ik begin volgend jaar met mijn opleiding. Over een jaar heb ik mijn diploma”, zegt ze stralend. Bovendien is één van de deelneemsters echt een geweldige vriendin geworden. Zij kan mij bellen als het nodig is en ik haar. We hebben heel veel steun aan elkaar. Ik word nu nog steeds begeleid door een vrijwillige coach en ook zij is fantastisch. Ik kan zelfs zeggen dat wij vriendinnen zijn geworden.”

Dit artikel is gepubliceerd op 4 december in de Bevelander

Ja, het komt voor. Overal. Kinderen die geen cadeau krijgen van Sinterklaas, terwijl hun vriendjes en vriendinnetjes in de klas de mooiste dingen showen die Sint en zijn Pieten afgelopen nacht door de schoorsteen hebben geschoven. Als kind begrijp je niet waarom jij geen cadeautje hebt gekregen. Je bent toch lief geweest? Je hebt toch je best gedaan?

door Rachel van Westen

Ook voor ouders is het intens verdrietig als ze geen sinterklaascadeautje kunnen kopen voor hun kind. Simpelweg omdat er geen geld voor is. Maar er gloort hoop aan de horizon, want je kunt deze kinderen aanmelden bij de Sinterklaasbank. Wat dat is? Om dat goed uit te leggen gaan we ruim tien jaar terug in de tijd.

Gesloten deuren

Het begon allemaal bij Elisa Nuij. In haar functie als politierechercheur komt ze achter voordeuren die voor anderen gesloten blijven. Die ene keer, jaren geleden, toen ze een kale woning binnenstapte, werd ze nog meer geraakt dan anders.

Kindertekening

“Gas en licht waren afgesloten en in de keuken zag ik een oranje gasstelletje wat je normaal gesproken alleen op de camping gebruikt”, vertelt Elisa. “Op de vloer lagen matrassen. Hier en daar zag ik wat verdwaald oud speelgoed. Aan een van de kale muren hing een tekening van Sint en zijn Pieten op de pakjesboot. De fleurige sinterklaastekening in contrast met de kille woning greep me enorm aan. Toen ik ‘s avonds mijn dochter in bed legde en het dekbed over haar heen trok, bleef dat gevoel hangen. De volgende morgen rende mijn dochter naar beneden met rooie wangetjes van opwinding om te kijken wat er in haar schoen zat. Op dat moment dacht ik: ‘Ik kan dit allemaal voor mijn dochter doen, maar hoe doen die ouders dat waar ik gisteren was? Ook hun kindje hoort op school en in de media dat je je schoentje mag zetten en dat Sint pakhuizen vol cadeautjes heeft. Hoe gaan zij uitleggen dat hun kind geen cadeau krijgt?”

Kinderen helpen

Deze gedachte bleef door Elisa’s hoofd malen en zo kwam ze op het idee om deze kinderen aan een cadeau te helpen.
“Ik ben goed in het bedenken van plannen”, vertelt Elisa. “Tegelijkertijd zoek ik graag de samenwerking met anderen. Daarom legde ik het idee voor aan een collega. Diezelfde middag zaten we al bij de notaris om een stichting op te zetten. Door persoonlijke omstandigheden moest mijn collega helaas afhaken en kwam het allemaal niet van de grond. Tot ik Silvia van Neerbos sprak. Ik vertelde haar dat we deze stichting hadden opgericht, maar dat ik het idee uiteindelijk niet van de grond kreeg. Waarop Silvia antwoordde: ‘Ik ga helpen.’ Nou, als zij zoiets zegt, dan doet ze het. Sil en ik zijn totaal anders, zij is ondernemer en ik ben ambtenaar, maar die combinatie bleek goud.”

Van vijftig naar vijfduizend kinderen

Om hun stichting van de grond te krijgen, klopten Elisa en Silvia aan bij de Voedselbank. “Daar waren vijftig kinderen aangemeld en voor hen zouden wij een cadeau regelen. Een gloednieuw cadeau, dat ze zelf kunnen uitzoeken uit een speelgoedboekje. Het geld moesten we zelf versieren, desnoods zouden we het privé betalen. We hebben hele nachten bij een toilet gestaan met een schoteltje en heel veel chloor. Sil zat vierentwintig uur op een schommel voor 450 euro. Dat soort werk. Van vijftig kinderen in het eerste jaar, gingen we naar honderdtwintig in het tweede, en sindsdien zijn we elk jaar gegroeid. Afgelopen jaar heeft de Sinterklaasbank vijfduizend kinderen een cadeau van Sint kunnen geven.”

“Onze ICT Piet – politie collega Henrique van Huisstede – heeft in zijn vrije tijd een compleet geautomatiseerd systeem ontwikkeld. Als je zo groot wordt en met alleen maar vrijwilligers werkt, moet je wel efficiënt werken. Wij zoeken contact met intermediairs: Mensen die beroepsmatig contact hebben met deze gezinnen, zoals bewindvoerders, maatschappelijk werkers, schuldhulpverleners, docenten maar ook met huisartsen en gemeenten. Deze intermediairs hebben contact met de gezinnen en weten dus of er sprake is van verborgen armoede en kunnen kinderen aanmelden. Na goedkeuring door ons ontvangt het gezin voor het aangemelde kind een code waarmee zij via de website van Top1Toys een cadeau – tot een waarde van 25 euro – kunnen bestellen. Het cadeau wordt door Top1Toys keurig thuisbezorgd. We zijn heel blij dat Top1Toys heeft aangeboden om met ons samen te werken, want zonder logistieke partner zou er geen Sinterklaasbank zijn. In heel het proces wordt de privacy van het gezin en het kind gewaarborgd. Wij willen de gezinnen met verborgen armoede bereiken, die gezinnen wil je niet afstoten of verder belasten.”

De wereld op zijn kop

“Veel gezinnen die leven in armoede zijn bekend bij instanties en daardoor richten charitatieve instellingen en stichtingen zich veelal op dezelfde gezinnen. Maar hoe vind je nu juist die stille armoede? Het zijn echt niet alléén de bijstandsgezinnen die in armoede leven. Armoede heeft niet altijd een gezicht. In veel gevallen werken de ouders en staat er een auto voor de deur, maar heerst er toch enorme armoede in een gezin. Zonder dat dit zichtbaar is voor de buitenwereld. Dan denk ik gelijk aan dat ene gezin met vier kinderen. De vader was alleenverdiener en werkzaam als monteur. Omdat hij zijn gezin wat extra’s wilde geven werkte hij zoveel mogelijk over, met als resultaat dat het gezin net buiten alle toeslagen viel. Het gezin hield netto vier euro meer over dan een bijstandsgezin met twee kinderen. Ten einde raad besloot hij daarom een beroep te doen op de bestaande regelingen om zijn kinderen op die manier iets extra’s te kunnen geven. Helaas kon hij daar niets krijgen. Er wordt namelijk gekeken naar het bruto-inkomen en niet naar het netto besteedbaar inkomen. Zij konden niet anders dan hem te adviseren niet meer over te werken en daarna een nieuwe aanvraag te doen. Gelukkig kende die instantie de Sinterklaasbank en kon ze hem in ieder geval een zorgeloze Sinterklaasavond bieden.”

Veel meer dan een cadeau

“Deze vader heeft ons laten weten dat een sinterklaascadeau veel meer is dan alleen een cadeau.
‘U heeft ervoor gezorgd dat er een zware last van mijn schouders is gevallen. Door uw toedoen kon mijn zoon op school vertellen dat hij ook een Sinterklaascadeau heeft gekregen en zich kan identificeren met de groep, zonder buitengesloten te worden’, vertelde hij later.
Deze vader is iemand als jij en ik, hoor. Het kan iedereen overkomen.”

Blijven zoeken

Dat er veel tijd in gaat zitten, maakt het team van de Sinterklaasbank niet uit. Het komt vanuit het hart. Ze doen er alles aan om de veelal verborgen doelgroep te vinden.
“Dat vind ik echt heel belangrijk”, vervolgt Elisa. “Veel stichtingen vissen in dezelfde vijver en storten zich op dezelfde doelgroep. Dat besef kwam vooral door een bedankje waar we heel blij van werden, maar vervolgens zagen wij via een linkje onderaan het bericht dat het gezin van nog zo’n vier andere instanties Sinterklaascadeaus had gekregen. En dat terwijl andere kinderen niets krijgen omdat ze moeilijker te vinden zijn. Naar hen zijn we dus heel erg op zoek.

Dat geven wij ook mee aan de intermediairs: ga praten met je cliënten, bespreek de mogelijkheid van de Sinterklaasbank, maar als die mensen al voorzien worden, stap dan door naar de volgende. Wij zien dat ook als verplichting naar onze donateurs. Zij geloven in ons doel, dan moeten wij er ook echt alles aan doen dat hun geld terechtkomt bij de kinderen die buiten de pakjesboot vallen!”

Meer weten over Elisa’s initiatief? Kijk op www.sinterklaasbank.nl

Op een herfstachtige dag in oktober, liep ik over de zeedijk van Baarland. Op de golven van de Westerschelde zag ik twee kitesurfers stunts uithalen en iets dichterbij, in het slik tegen de dijk zag ik hoe een paar bergeenden hun kostje bij elkaar scharrelden. Ik genoot van de wind in mijn gezicht en van het heerlijke gevoel van vrijheid dat me altijd omringt als ik in de buurt van de zee ben.

door Rachel van Westen

BAARLAND – Toen passeerde ik een oorlogsmonument. Ik ben er al zo vaak langsgelopen, maar dit keer stopte ik en probeerde me voor te stellen hoe toen, op die vroege ochtend van 26 oktober 1944, aan de andere kant van de Westerschelde honderden mannen in hun amfibievoertuig of buffalo stapten om de Westerschelde over te steken en Zuid-Beveland te bevrijden. Zaten ze met een bonkend hart van spanning te wachten op wat komen ging? Hadden ze het koud en dachten ze aan een bord warm eten aan de keukentafel van hun moeder?

Zwart-wit beelden

Het is gek, maar als ik een beeld probeer te vormen bij de gebeurtenissen die ik gehoord, gelezen of gezien heb over de Slag om de Schelde, dringen zich altijd die zwart-witbeelden op van filmpjes die ik heb gezien over die tijd, waarbij met een krakerige stem verslag wordt gedaan van de gebeurtenissen. Het voelt bijna onwerkelijk.

Realiteit

Toch is het de keiharde realiteit dat hier, exact vijfenzeventig jaar geleden, honderden mannen en jongens op deze plek aan land kwamen. Dankzij de filmbeelden, foto’s en verhalen van ooggetuigen, hebben we vandaag de dag redelijk in kaart kunnen brengen hoe die Slag om de Schelde is verlopen. De Slag om Baarland verliep vrij vlot en er werd wel gesproken over een succesvolle operatie. Dat klinkt anno nu toch een beetje vreemd, als je weet dat er alleen al op die eerste dag zestig doden zijn gevallen. Zestig mensenlevens. Wat een verdriet.

Mallardviaduct

Er was geen tijd om stil te staan bij de verloren levens. De mannen moesten verder. Ook Walcheren wachtte op de bevrijders. De volgende dag, 27 oktober 1944, trokken de troepen naar de Sloedam. In de betonnen bunkers in de Jacobapolder zaten de Duitsers verschanst. Een deel van die bunkers staan er vandaag de dag nog steeds en als je daar eens een keer gaat kijken, bezoek dan ook de gedenkplaats aan de Postweg die parallel loopt langs de A58 bij het Mallardviaduct. Ook de naam van dit viaduct is een herinnering aan de strijd die hier is geleverd. Het was lastig om de Sloedam te veroveren en het mislukte tot twee keer toe. Toen werd er besloten om de Duitsers aan de Walcherse zijde van de Sloedam te verrassen door een nachtelijke aanval over het water en door de modder van het Sloe. De mannen staken het water over in canvas bootjes en ploeterden later een uur lang door de slikken en schorren waar ze soms tot hun middel in wegzakten. Het was een zware tocht, maar toch wisten ze daarna de Duitsers te overmeesteren. Deze geheime aanval kreeg de codenaam ‘Operatie Mallard’.

9.764 doden

Alleen al tijdens de Slag om de Schelde, in de periode van 4 september tot en met 28 november 1944 verloren in totaal 9.764 burgers en militairen het leven. Ongeveer net zoveel mensen wonen er vandaag de dag in de twee dorpen Heinkenszand én ‘s Gravenpolder bij elkaar. Zoveel doden in nog geen drie maanden tijd.

Continu in angst leven

Het is al weer vijfenzeventig jaar geleden dat dit deel van Zeeland werd bevrijd. Er zijn nog maar weinig mensen over die deze oorlog zelf hebben meegemaakt en echt weten welke impact het heeft om in oorlog te leven. De meeste mensen hebben geen hoe het voelt om continu in angst te leven. Gelukkig maar. Laten we vooral blijven hopen dat we dat nooit te weten komen. Toch is het wel belangrijk dat we beseffen dat het leven in vrijheid een voorrecht is. Het monument op de zeedijk in Baarland, de bunkers in de Jacobapolder, de gedenkplaats aan de Postweg, de naam van het viaduct over de A58 en al die andere monumenten en oorlogsbegraafplaatsen zijn markeringspunten in ons prachtige Zeeuwse landschap die ons wijzen op de verschrikkingen die hier hebben plaatsgevonden. Door dit soort monumenten word je weer even op scherp gezet. Stop de volgende keer wanneer je langs een oorlogsmonument loopt. Neem de tijd om stil te staan. Lees de namen van echte mensen en wees dankbaar dat je in vrijheid leeft.

Elf jaar na het verschijnen van zijn eerste boek, presenteert Rinus Spruit uit ‘s-Heerenhoek alweer zijn vierde boek ‘De wonderdokter’. Een verhaal over een bijzondere en vooruitstrevende Zeeuwse arts, die we bijna waren vergeten of sterker nog, waar we misschien nog nooit van hebben gehoord.

door Rachel van Westen

‘S-HEERENHOEK – Rinus Spruit debuteerde in 2008 met zijn eerste boek dat oorspronkelijk werd uitgegeven onder de titel ‘Zwieg Stille’ en een jaar later opnieuw verscheen bij de Amsterdamse uitgeverij Cossee onder de titel ‘De Rietdekker’. Vier jaar later volgde ‘Een dag om aan de balk te spijkeren’ en twee jaar geleden verscheen ‘Broeder, schrijf toch eens!’ Van zijn eerste boek werd een toneelbewerking gemaakt, dat niet alleen op de planken kwam in Zeeuwse theaters, maar ook in Den Haag en Amsterdam. Zowel zijn eerste als tweede boek werden vertaald in het Duits.

“Dit boek is echt heel anders dan mijn voorgaande boeken”, zegt Rinus Spruit over ‘De Wonderdokter’. “Het is niet mijn verhaal, maar ik heb het samengesteld uit het levensverhaal dat deze dokter, Albert Willem van Renterghem, aan het eind van zijn leven zelf heeft geschreven. Dat levensverhaal is verschenen in twee delen, alles bij elkaar zo’n 1.400 bladzijden. Hij heeft er tien laten drukken, een ervan kwam in het archief in Goes en daar heb ik een paar jaar geleden eens in zitten bladeren. Ik zag dat er heel mooie dingen instonden. Belangrijk ook. Het was zo mooi en goed, dat ik het zonde vond dat vrijwel niemand dit zou lezen. Uiteindelijk ben ik ermee begonnen om het beste uit die autobiografie te halen, op zo’n manier dat het één verhaal vormt. Ik vind dat we dokter Van Renterghem niet mogen vergeten, hij heeft veel betekend voor de gezondheidszorg. Hij werd geboren in Goes en vestigde zich ruim 140 jaar geleden in Heinkenszand als huisarts, toen noemden ze dat ‘arts ten plattenlande’.

Dan wordt het verhaal heel bijzonder

Na vier jaar verhuisde hij naar de markt in Goes en werkte daar zes jaar als huisarts en vanaf dat moment wordt het verhaal echt bijzonder. Deze arts ontdekte dat de geest invloed kan hebben op de gezondheid van het lichaam. Dat was voor die tijd revolutionair. Hij ging in de leer bij dokter Liebeault in het Franse Nancy, deze man werd gezien als de grondlegger van de hypnose als therapie. De Zeeuwse Renterghem paste het geleerde toe in zijn praktijk in Goes en behaalde daarmee verbluffende resultaten. Uiteindelijk is hij uitgegroeid tot een man van aanzien in de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg. Hij was de eerste die het woord ‘psychotherapie’ gebruikte. En toch kent bijna niemand hem. Dat heeft me aangezet om dit verhaal te schrijven.

Het is een boeiend verhaal

Het is geen saaie, wetenschappelijke bundel geworden, maar een heel boeiend verhaal over deze man. Hij vertelt over de patiëntenbezoeken in Heinkenszand en Goes, mensen die hiervandaan komen, zullen dingen herkennen. Je krijgt ook een beeld van de gezondheidszorg in die tijd, hoe primitief het was. Het zijn echt verhalen over mensen uit die tijd. Boeiend, ontroerend en soms ook heel grappig. Ik denk en hoop dat de lezer er blij mee zal zijn.”

Dit artikel is gepubliceerd in De Faam

Op woensdag 18 september tussen 13.15 en 14.00 uur wordt Hoogbegaafdheidscentrum De Wereldwijzer in Goes officieel geopend. De Wereldwijzer is gestart in januari en de enige voltijds school voor hoogbegaafde kinderen op Noord- en Zuid-Beveland. 

door Rachel van Westen

GOES – Een centrum voor hoogbegaafde kinderen, is dat nu echt nodig? Op het regulier onderwijs is toch voldoende aanbod voor slimme kinderen? Nou, dat laatste klopt wel. Het regulier onderwijs heeft extra aanbod voor kinderen die goed kunnen leren, maar in tegenstelling tot wat veel mensen denken, is ‘goed kunnen leren’ niet de definitie voor hoogbegaafdheid. “Een hoogbegaafd kind heeft naast een hoge intelligentie, ook een andere denkwijze, ze denken vaak heel creatief en hun beleving is anders. Ze zijn vaak prikkelgevoelig, voelen zich snel onbegrepen. Kinderen die hoog intelligent zijn, hebben daar over het algemeen geen last van”, vertelt Carla Plankenstein, leerkracht op de Wereldwijzer. “Binnen hoogbegaafdheid zitten veel categorieën en kinderen zijn heel divers. Sommige kinderen zijn duidelijk aan het onderpresteren, maar er zijn ook kinderen die het op school prima doen, maar thuis gedragsproblemen ontwikkelen. Of kinderen die botsen met andere kinderen omdat ze zich niet begrepen voelen, de één krijgt woedeaanvallen terwijl de ander zich terugtrekt in een hoekje en gepest wordt.”

Albero, een scholengemeenschap met 26 scholen, realiseerde zich dat het aanbod voor intelligente kinderen niet voldoende is voor hoogbegaafde kinderen. “Die slimme kinderen kunnen we op een reguliere basisschool heel veel uitdaging bieden, maar hoogbegaafde kinderen is echt een andere tak van sport”, vertelt directeur Sandra Dekker. “Datgene wat we hier doen is niet te doen in het regulier onderwijs. Vanuit die gedachte hebben we met elkaar besloten om dit hoogbegaafdheidscentrum op te richten.”

“Op deze school worden als basis reguliere methodes gebruikt en die hebben we verkort en we bouwen bijna alle lessen om, zodat je een dieper niveau krijgt”, vult leerkracht Carla aan. “Daarnaast zijn de lestijden korter. Dat houdt ook in dat we tijd overhouden en die extra tijd gebruiken we voor extra lessen, zoals een les sociale vaardigheden en de kinderen krijgen tijd voor een persoonlijk leerdoel, waarbij ze zelf mogen kiezen wat ze willen leren.”

Persoonlijk leerdoel

De 10-jarige Abigail is enorm geïnteresseerd in luchtballonnen en zij koos dit onderwerp als persoonlijke leerdoel. “Over vier weken weet ik daar heel veel vanaf”, vertelt ze enthousiast. “Ik weet nu dat een luchtballon door een brander de lucht in wordt geblazen.” Haar klasgenoten Olivier en Lisa zitten in een aparte ruimte met een gitaar en bladmuziek, want Olivier wil graag gitaar leren spelen en Lisa zit op gitaarles, dus zij vindt het wel leuk om hem daarmee te helpen. “Het is heel moeilijk om uit te leggen wat hoogbegaafdheid is”, zegt Lisa.

Anders denken

Olivier helpt haar een handje: “Als je hoogbegaafd bent kan je sneller werken omdat je hersenen sneller werken en je denkt ook anders.”
“Ja”, valt Lisa gelijk bij. “Je denkt anders en andere kinderen snappen je vaak niet. Hier snappen de andere kinderen je wel.”
“Dat is waar”, vindt Olivier, “En de leerkrachten snappen je ook veel beter.”

Dit artikel is gepubliceerd op 18 september 2019 in De Bevelander