‘Het is nu zo belangrijk dat we wederzijds begrip hebben voor elkaar’

We kunnen Lizette Bustraan gerust een ‘oude rot in het vak’ noemen. Ze werkt al ruim dertig jaar in  het ziekenhuis in Goes. Eerst als verpleegkundige op de Intensive Care, daarna op de spoedeisende hulp, waarvan de laatste jaren als meewerkend teamleider. Pittige afdelingen waar je het alleen vol kunt houden als je een enorme passie hebt voor je werk. En dat heeft ze. Zelfs in dit heftige coronajaar doet ze haar werk vol toewijding en vertelt ze erover met een enorm enthousiasme. Toch ervaart Lizette wel een opvallend verschil tussen de eerste periode van de pandemie en de huidige coronagolf.

GOES – “Het klinkt misschien raar als ik het zo zeg, maar het is altijd al een soort roeping geweest om verpleegkundige te worden. Ik denk dat ik het daarom al zo lang volhoud. Ik doe mijn werk nog steeds met heel veel passie.”

Ze begon in 1989 met een inservice opleiding, vergelijkbaar met de huidige BBL opleiding tot verpleegkundige. Daarna ging ze aan de slag op de Intensive Care en later verhuisde ze naar de Spoedeisende Hulp. Pittige afdelingen, beaamt Lizette. “Alle zorg die niet is ingepland komt hier binnen. Dat kan iemand zijn die onverwacht door de huisarts is doorgestuurd naar het ziekenhuis, een kind met een gebroken arm of iemand die een sportongeval heeft gehad, maar het gaat ook om mensen die binnen komen met de ambulance. Dat betekent dat je snel moet kunnen schakelen. Soms zijn mensen of hun begeleiders in paniek en dan hebben wij als verpleegkundigen echt wel een hoog incasseringsvermogen nodig. Er gebeuren heftige dingen en daar moet je tegen kunnen. Maar elke verpleegkundige is een bepaald type dat op een bepaalde afdeling thuishoort. Voor mij is dat de Spoedeisende Hulp. Hier leef je echt in het moment van de dag en kan je ook echt iets voor iemand betekenen. Voor mij is het de mooiste afdeling van het ziekenhuis.”

Sinds acht jaar is Lizette teamleider Spoed Eisende Hulp. In deze functie staat ze nog steeds regelmatig aan het bed, maar houdt ze zich ook bezig met allerlei zaken achter de schermen, zoals kwaliteitsaspecten, zorgprocessen en beleid. Dat zorgde ervoor dat ze vanaf het allereerste begin nauw betrokken was bij alle maatregelen die genomen moesten worden toen Corona zich over de wereld begon te verspreiden.

Heel in het begin, toen het virus nog ver weg leek, werd er een klein clubje opgericht samen met een microbioloog en een bedrijfskundig manager. “We zaten dagelijks bij elkaar om te bespreken wat dat coronavirus precies was, wat we konden doen en hoe we de zorg moesten inrichten”, blikt Lizette terug. “We besloten om de voorraad beschermingsmateriaal te verdubbelen, maar we kwamen er al snel achter dat het nog veel groter aangepakt moest worden. Plotseling kwamen we volle bak in de crisis terecht. In het begin was er veel onrust en onduidelijkheid. We moesten echt in het diepe springen. Het was een enorm heftige tijd. We hebben van dichtbij zoveel leed gezien. Mensen die doodziek in het ziekenhuis lagen, terwijl hun familie niet op bezoek mocht komen. Heel verdrietig.”

Na een moment van stilte vervolgt Lizette: “Tegelijkertijd was er een enorme saamhorigheid. Niemand was te beroerd om die stap extra te zetten. Er is enorm veel gebeurd. We deden het echt samen. In die periode ondergingen mensen het ook meer. Het werd geaccepteerd als je niet op bezoek mocht bij een familielid. Mensen begrepen het. Daarin zie ik nu een verandering.”

Waar de mensen een paar maanden geleden stonden te applaudisseren voor het zorgpersoneel, wordt datzelfde personeel tijdens de tweede golf vaak een stuk minder respectvol behandeld.  “Mensen hebben minder begrip”, vervolgt Lizette. “Ze zijn soms agressief tegen zorgmedewerkers. Het gebeurt zelfs dat mijn collega’s worden uitgescholden. Begrijp me niet verkeerd, het is maar een heel kleine groep die dit soort dingen doet en echt weerstand biedt. Maar als het gebeurt, voelt het wel heel oneerlijk.”

“Op dit moment (red: het interview voor dit artikel vond plaats op 29 oktober.) zie ik de aantallen alleen maar toenemen. We zien ook nog geen effect van de gedeeltelijke lockdown die 14 oktober is ingegaan. De afgelopen week is het in Zeeland echt ontploft. We hebben patiënten overgenomen uit de Randstad. De reguliere zorg is wel iets afgeschaald, maar we proberen nu om alles zoveel mogelijk door te laten gaan. Ook daarin zie ik een verschil met de eerste golf. Toen lag de reguliere zorg echt plat. Er waren nauwelijks verkeersongevallen of sportongelukken. Nu gaat dat allemaal door. Dat maakt de druk op de zorg nu nog groter dan in maart. Er moet echt niet veel meer bijkomen.”

Lizette weet als geen ander hoe belangrijk het is om het aantal besmettingen te laten dalen. Tegelijkertijd weet ze ook heel goed hoe lastig de maatregelen zijn. “Ik zit nu zelf ook in de situatie dat ik me moet onderwerpen aan die regels. Sinds kort is mijn moeder opgenomen. Er mag maar een persoon per dag bij haar op bezoek. Voor mijn vader, mijn acht broers en zussen en voor mezelf betekent dit dat we soms wel tien dagen moeten wachten voor we moeder mogen bezoeken. Vanuit die positie snap ik heel goed dat mensen in de weerstand schieten. Er zijn in dit verhaal echt twee kanten”, vat Lizette samen. “Het is nu zo belangrijk dat we wederzijds begrip hebben voor elkaar. Iedereen mag een eigen mening hebben, maar laten we die eigen mening op bepaalde plaatsen heel even opzij zetten om anderen te beschermen.”

De illustraties voor Filemon Wesselinks nieuwste boek werden gemaakt in de Zeeuwse polder

Het eerste door hem geïllustreerde boek lag in 2011 in de winkel en nu, negen jaar later, heeft Richard Verschraagen al tientallen boeken geïllustreerd. Dit jaar maakte hij de tekeningen in het nieuwste boek van Filemon Wesselink. In zijn atelier in de polder tussen Kapelle en Kattendijke vertelt illustrator Richard met een sprankelend enthousiasme over zijn samenwerking met Filemon, zijn leven als illustrator en hoe hij zijn verhuizing vanuit hartje Utrecht naar de Zeeuwse polder heeft ervaren.

Als klein mannetje was Richard al heel veel aan het tekenen en toen hij na het vwo een studierichting moest kiezen, wilde hij tekenleraar worden. “Maar die opleiding was net opgeheven”, blikt hij terug. “Omdat ik zo graag tekende, heb ik overwogen om de kunstacademie te gaan doen, maar ik had een hoop vrienden die wel leuk aan het schilderen waren, maar daar geen rooie cent mee verdienden. Ik heb er echt lang over nagedacht en uiteindelijk besloot ik dat ik leraar wilde worden. Dan kon ik tekenles geven, maar ook andere dingen doen. Ik heb met veel plezier die opleiding gedaan en jarenlang les gegeven op een basisschool in Utrecht.”

Naar Zeeland

Al die jaren stond het tekenen op een laag pitje, maar daar kwam verandering in na zijn verhuizing naar Zeeland. “Mijn partner is arts in het Admiraal de Ruyter ziekenhuis in Goes en hij wilde naar Zeeland verhuizen, als ik ook meeging. Dat kwam voor mij wel op het juiste moment. Ik was toe aan iets anders. Ik woonde echt in hartje Utrecht. Als de Dom om zou vallen, zou hij op mijn huis terecht komen. We zijn naar dit huis gaan kijken op een mooie zonnige dag en ik was meteen verkocht. Ik zag er wel een beetje tegenop om aan mijn collega’s in Utrecht te vertellen dat ik mijn baan op wilde zeggen om naar Zeeland te verhuizen”, zegt Richard. “Ik was dan ook echt verrast dat iedereen zo enthousiast reageerde toen ik vertelde dat ik naar Zeeland vertrok. Ik werd zelfs ‘dapper’ genoemd. Ik was hoogst verbaasd. Tot iemand aan me vroeg of ik mijn familie niet ging missen, want het was toch wel een lange reis met het vliegtuig. Na die opmerking viel bij mij het kwartje. Ze dachten dat ik naar Nieuw-Zeeland ging emigreren. Toen het mijn collega’s duidelijk werd dat ik naar de provincie Zeeland vertrok werd er plotseling heel anders gereageerd”, lacht Richard. “Er heerst daar toch een beetje die stadse arrogantie en ze vonden het eigenlijk normaler dat ik naar Nieuw-Zeeland zou emigreren, dan dat ik naar Zeeland verhuisde. Hilarisch. Ik moet toegeven dat ik het eerste jaar ook echt wel enorm heb moeten wennen aan het leven in de polder, maar nu zou ik niet meer terug willen naar Utrecht. Je hebt hier zoveel natuur en rustige plekjes en nu kon ik eindelijk honden nemen. Zeeland is echt prachtig.”

Kunstacademie

Kort na zijn verhuizing had Richard nog niet gelijk een fulltime baan in het onderwijs, maar werkte hij in een invallerspool. “Omdat ik toen wat tijd over had, besloot ik om naar de kunstacademie in Antwerpen te gaan. Toen ik klaar was wist ik eigenlijk niet zo goed hoe ik het moest aanpakken en besloot om eerst eens een illustrator om zijn mening te vragen. Ik nam contact op met de illustrator die ik het hoogst heb zitten in Nederland. Ted van Lieshout. Ik heb hem gevraagd of hij naar mijn werk wilde kijken en opmerkingen wilde geven. Hij was enthousiast over mijn werk en had echt wel goede opmerkingen waar ik mee uit de voeten kon. Ik kon weer verder.” Een paar weken later kreeg Richard totaal onverwacht een telefoontje van Ted. “Hij vertelde me dat hij bezig was aan een poëziealbum van Querido waarin nog twee pagina’s beschikbaar waren. Hij vroeg of ik dat wilde doen.” Richard lijkt nog steeds verbaasd als hij hieraan terugdenkt. “Natuurlijk wilde ik dat. Nadat de bundel was gepubliceerd gingen alle deuren open. De bal ging rollen en toen er eenmaal boeken van mij in de winkels lagen, namen de uitgevers contact op met mij in plaats van andersom. Zo kreeg ik dus ook aan het begin van dit jaar een mailtje met de vraag of ik het boek van Filemon Wesselink wilde illustreren.”

Vies verhaal

“Het boek is ontstaan omdat de kinderen van Filemon zin hadden in een vies verhaal. Filemon is zelf erg vies van snot, dus dat moest het worden.” Het boek gaat over Eddy die opeens een snottebel heeft. Die lijkt maar niet weg te willen gaan. Eddy’s moeder blijft die bel steeds wegvegen. Maar er is iets geks aan de hand. Telkens als mama de snottebel weghaalt, komt hij even later een klein beetje groter weer uit Eddy’s neus. Eddy vindt het maar vervelend, hij wil liever net als de andere kinderen zijn, die geen snottebel hebben, of alleen een kleintje, soms. Maar dan gebeurt er op een dag iets heel gevaarlijks en worden Eddy en zijn snottebel misschien wel de helden van het verhaal… “Ik was gelijk enthousiast”, vervolgt Richard. Het is echt een leuk verhaal. Filemon en ik spraken af om elkaar te ontmoeten in Amsterdam. Ik moet altijd erg lachen om Filemon, dus daar keek ik erg naar uit. Maar toen kwam corona en viel dat in het water. We hebben tot nu toe alleen maar e-mail contact gehad.”

Spannend moment

“Nadat ik het verhaal heb gelezen, ga ik altijd eerst aan de slag met schetsen van de hoofdpersoon. Die scan ik in en daarna stuur ik ze op. Dat is altijd wel een spannend moment. Op een gegeven moment heb ik zelf wel een beeld van de personages, maar komt dat overeen met het beeld dat de auteur heeft? Gelukkig was Filemon gelijk enthousiast. Ik kreeg helemaal de vrije hand. Hij zei daar zelf over: ‘Ik heb de vrijheid in de tekst en jij hebt de vrijheid in de illustraties. Hij heeft zich er totaal niet mee bemoeid.”

Toast op het boek

Het was echt een leuke opdracht, hoewel het nog steeds vreemd voelt dat Filemon en ik elkaar helemaal niet hebben gezien. We hebben alleen contact gehad via de mail. Meestal zie ik een auteur wel voor ik aan de slag ga, maar door corona is het bij dit boek helemaal anders gelopen. We gaan dat wel inhalen hoor, we hebben afgesproken dat we een keer samen gaan toasten op het boek zodra het weer kan.”